جعفر ذره‌بینی
(صنایع غذایی پریس، عضو مؤسس بانک‌های کارآفرین و خاورمیانه)
جعفر ذره‌بینی را باید «آقای تاجر» نام نهاد. یک سوپر میلیاردر تحصیل‌کرده در خارج از کشور که هنوز هم آماده سرمایه‌گذاری‌های جدید است. بانکداری جدیدترین حرفه این کارآفرین خوش‌نام و با سابقه اصفهانی است.
ذره‌بینی از بی حاشیه‌ترین سرمایه‌داران اصفهان به شمار می‌رود و شاید اگر فعالیت‌ها و سابقه طولانی حضورش در هیئت نمایندگان اتاق اصفهان نبود کمتر کسی وی را می‌شناخت. وی متولد ۱۳۲۲ شمسی در اصفهان است و به عنوان یکی از پایه‌گذاران صنعت فرآوری محصولات کشاورزی در ایران شناخته می‌شود.
روزگاری شاهد تبلیغات گسترده فرآورده‌های سیب‌زمینی با برند پریس در تلویزیون و سایر رسانه‌ها بودیم اما اکنون این برند مدت‌هاست تبلیغات عمومی ندارد.
ذره‌بینی همانند بیشتر افراد تحصیل‌کرده و پا به سن گذاشته قدیمی اهل کتاب و روزنامه است و نظم و برنامه‌ریزی را در زندگی این پیر تجارت هنوز هم مشاهده می‌کنیم. رئیس سابق کمیسیون تجارت اتاق اصفهان، اتاق بازرگانی را جایگاه فعالان واقعی بخش خصوصی می‌داند و از حضور و ظهور چهره‌های دولتی و خصولتی در این نهاد رضایت ندارد.
دفتر کاری این سرمایه‌دار بزرگ در خیابان قدیمی، پر درخت و گران عباس‌آباد اصفهان قرار دارد و ملاقات با او هم کار زیاد سختی نیست چرا که باوجود تجربه، شهرت و موفقیت در عرصه کسب و کار همچنان در ارتباطات مردمی ساده و متواضع است.
ذره‌بینی در سال ۱۳۴۱ فعالیت بازرگانی و اقتصادی خود را شروع و بعد از هشت سال کارخانه نساجی ماهوت را راه‌اندازی کرد. وی ۱۰ سال بعد از آن کارخانه اسفنج مصنوعی را راه انداخت اما پس از شش سال این مجموعه دچار حریق شد و این سرمایه‌دار طعم شکست را برای نخستین بار در سابقه کسب و کار خود چشید.
می‌گویند ذره‌بینی از معدود سرمایه‌داران ایرانی است که پس از نابودی کامل سرمایه بار دیگر به عرصه صنعت پای می‌گذارد و نه‌تنها گذشته را جبران می‌کند بلکه ثروتی صدچندان به دست می‌آورد. خود این سرمایه‌دار درباره این اتفاق می‌گوید: «حمایت پدرم از جهت مالی و روانی باعث شد بتوانم در برابر آن شکست بسیار سنگین، تاب بیاورم و ادامه بدهم و سرانجام یک سال بعد موفق به تأسیس کارخانه الیاف‌سازی نمد اصفهان شدم.»
این جمله ذره‌بینی یک معنای دیگر هم می‌دهد و آن توانگری مالی خانواده ایشان است. ذره‌بینی در خانواده‌ای متمول زندگی کرده است اما برخلاف بسیاری فرزندان امروز خانواده‌های متمول نه‌تنها میراث پدر را صرف امور بیهوده و خوش‌گذرانی نکرده بلکه با ورود به عرصه صنعت و تجارت به یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌داران کشور تبدیل شده است.
اکنون مهم‌ترین برند تحت اختیار این سرمایه‌دار «پریس» است که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فرآورده‌ای سیب‌زمینی در کشور به شمار می‌رود. انتخاب صنعت فرآوری هوشمندی این تاجر موفق را نشان می‌دهد زیرا بسیاری از محصولات کشاورزی در ایران به‌ویژه سیب‌زمینی به دلیل کمبود سردخانه و کارخانه فرآوری هر سال نابود می‌شود اما پریس نه‌تنها به صنعت آشپزی و رستوران‌داری کمک کرد بلکه توانست تأثیر بسزایی نیز در بخش کشاورزی اصفهان داشته باشد. پریس در ساختار آزمایشگاهی، منابع انسانی و شبکه توزیع نیز حرف‌های فراوانی برای گفتن دارد و یکی از کارخانه‌های خوش‌نام برای ورود فارغ‌التحصیلان رشته‌های صنایع غذایی به شمار می‌رود.
ذره‌بینی سال‌هاست مدیریت اجرایی این کارخانه را به فرزند خود و مدیران جوان واگذار کرده و بیشتر نقش سرمایه‌گذار و مشاور را ایفا می‌کند.
این سرمایه‌دار از سال‌ها پیش با رونق صنعت بانکداری در ایران و با توجه به مشکلاتی که مؤسسات مالی در اصفهان داشتند تلاش کرد با حمایت اتاق بازرگانی نخستین بانک استانی را راه‌اندازی کند اما ظاهراً بانک مرکزی با این درخواست موافقت نکرد. ذره‌بینی با این وجود از ورود به صنعت بانکداری منصرف نشد و از مؤسسان دو بانک خاورمیانه و کارآفرین و سهامداران مطرح این دو شناخته می‌شود.
ذره‌بینی صنایع نساجی، شیمیایی، غذایی و بانکداری را به عنوان یک سرمایه‌دار برگزیده است. البته دیگر در صنعت نساجی و شیمیایی فعالیتی ندارد. این سرمایه‌دار به فراخور شرایط اقتصادی و میزان سودآوری در دوره‌های مختلف به‌خوبی فرصت‌های سرمایه‌گذاری سودآور را شناسایی و در بهترین زمان ممکن اقدام به سرمایه‌گذاری کرده است.
بدون تردید این سرمایه‌دار نیز مانند بسیاری از سرمایه‌داران بزرگ سبد سرمایه‌اش منحصر به این چند مورد نمی‌شود اما این صنایع مهم‌ترین برندهایی هستند که ذره‌بینی با آن‌ها شناخته می‌شود.
یکی دیگر از ویژگی‌های خوب این سرمایه‌دار قدیمی خروج از امور اجرایی و واگذاری به‌موقع مدیریت است. یک سرمایه‌گذار خوب باید بداند چه زمانی صحنه را ترک کند و چه افرادی را برای مدیریت برگزیند.
اما شاید از نقاط ضعف این سرمایه‌دار پرهیز از توسعه و ایجاد زنجیره در صنعت غذایی بوده است. فرآوری محصولات کشاورزی در تمام دنیا و ایران از حاشیه سود بسیار بالایی دارد و با توجه به کمبود این صنایع در ایران ذره‌بینی می‌توانست محصولات دیگر کشاورزی را نیز با هدف صادرات فرآوری کند و فعالیت کارخانه پریس منحصر به سیب‌زمینی نشود. البته پریس در سه بخش کشت، تولید و توزیع عملکرد قابل‌توجهی داشته است اما با توجه به سابقه طولانی و حاشیه سود مناسب و نیاز موجود در بازار ایران و خارج از کشور امکان توسعه این برند در سایر محصولات بود.
روابط عمومی و تبلیغات ضعیف مجموعه پریس در چند سال گذشته نیز از دیگر نقاط ضعف باید مدیران آن با انتخاب یک استراتژی تبلیغاتی مناسب نسبت به بهبود عملکرد رسانه‌ای و تبلیغاتی این برند اقدام کنند.
ورود به اتاق بازرگانی اصفهان، عضویت در هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی ایران و انگلیس، راه‌اندازی انجمن مدیران صنایع اصفهان برند اجتماعی ذره‌بینی را بسیار تقویت کرد و به نظر می‌رسد این سرمایه‌دار با افزایش سن دغدغه‌های اجتماعی بیشتری پیدا کرده است.
شاید بعد از این انتظار زیادی باشد که ذره‌بینی در این سن و پس از سال‌ها خون‌دل خوردن در عرصه صنعت و تجارت ایران همچنان برای کارآفرینی مثل گذشته تلاش کند اما این کارآفرین همچنان ظرفیت‌های فراوانی برای سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلف به‌ویژه صنعت غذایی کشور دارد.
